یونانیان باستان بیش از 2500 سال پیش با پدیده ی آهن ربا آشنا بودند، تالس که اغلب از او به عنوان پدر علم یونان یاد می شود، ماده ی کانی مگنتیت (Fe₃O₄) را که آهن می رباید می شناخت، ماده ی دارای چنین ویژگی را آهن ربا می گویند. مشهور است که این ماده برای نخستین بار در محلی به نام "مگنزیا" در آسیای صغیر (ترکیه ی امروز) مشاهده است.

خاصیت آهنربایی در آهن، نیکل، کبالت و پاره ای از ترکیبات و آلیاژهای آن ها نیز وجود دارد.

آهن ربا را با توجه به نوع کاربردی که دارند، به شکل های مختلف (میله ای،نعلی شکل، تیغه ای و...) می سازند.

قطب های آهنربا:

یک آهنربا به هر شکلی که ساخته شده باشد، دارای دو قطب است.

اگر یک آهنربا را درون ظرفی پر از میخ های کوچک یا براده های آهن فرو ببرید و سپس بیرون بیاورید مشاهده خواهید کرد که ربایش و تراکم براده های آهن در دو ناحیه آهنربا بیش از جاهای دیگر است.

به ناحیه هایی از آهن ربا که براده های بیشتری را جذب می کند و خاصیت آهنربایی در آن نواحی بیش تر است، قطب های آهنربا می گویند.

توجه: در آهنربای نعلی شکل، یکی از شاخه ها قطب N و شاخه ی دیگر قطب Sاست. در آهنربای حلقه ای معمولا دو سمت بالا و پایین آهنربا قطب ها را تشکیل می دهند.

اگر آهنربا را دور از چیزهای آهنی، آزادانه بیاویزیم همیشه در راستای شمال � جنوب جغرافیایی محل آزمایش قرار می گیرد، از این رو قطب های آهن ربا را به قطب N یا شمال یاب و قطب S جنوب یاب نامگذاری کرده اند.

یکی از ویژگی های جالب آهن ربا این است که اگر آهن ربایی را به دو یا چند قطعه بشکنیم، هر قطعه نیز خود یک آهن ربا با دو قطب S,N است آزمایش ها نشان داده است که هر قدر این عمل شکستن را ادامه بدهیم، بازهم قطعه های حاصل دارای دو قطب S,N خواهد بود. پس می توان نتیجه گرفت که قطب N از قطب S حدا شدنی نیست و کوچکترین ذره های تشکیل دهنده ی آهن رباها (یعنی اتم ها یا مولکول ها) نیز آهنربا هستند و دو قطب S,N دارند.

این آهنرباهای کوچک را دو قطبی مغناطیسی می نامند زیرا هر یک همواره دو قطب S,N دارند.

خطی را که دو قطب یک دو قطبی مغناطیسی را به هم وصل می کند. محور مغناطیسی آن می نامند.یک دو قطبی مغناطیسی را با یک پیکان نشان می هند.

موادی را که اتم ها یا مولکول های سازنده آن ها خاصیت مغناطیسی دارند، مواد مغناطیسی می نامند. نحوه ی سمت گیری دو قطبی های مغناطیسی کوچک در مواد مغناطیسی مختلف، متفاوت است، به همین دلیل از لحاظ ویژگی های مغناطیسی با هم تفاوت دارند.

برخی دیگر از مواد مانند فولاد (آهن به اضافه دو درصدکربن), آلیاژهای دیگری از آهن، کبالت و نیکل به سختی آهنربا می شوند به این مواد فرومغناطیس سخت می گویند. این گونه مواد، پس از برداشتن میدان مغناطیسی خارجی، ماده فرو مغناطیس سخت، خاصیت آهنربایی خود را حفظ می کنند، به همین دلیل این مواد برای ساختن آهنربای دائمی مناسب هستند.

اثر قطب های آهنربا:

قطب های همنام (N,N � S,S) یکدیگر را می رانند.

قطب های ناهمنام (N,S) یکدیگر را می ربایند.

ساخت آهن ربا:

آهنربا معمولا به سه روش مالش، القا و الکتریکی ساخته می شود.

1) مالش:

اگر میله فولادی را مطابق شکل به وسیله یک آهنربا مالش دهیم میله خاصیت مغناطیسی پیدا کرده و آهنربا می شود. در این روش قطبی که در انتهای مسیر، مالش به وجود می آید مخالف قطب مالش دهنده است.

2) القای مغناطیسی:

اگر یک سر آهنربای میله ای را به چند میخ آهنی کوچک نزدیک کنیم مشاهده می شود که میخ ها جذب آهن ربا شده و هر یک میخ می تواند میخ دیگری را جذب می کند. در واقع میخ اولی توسط آهن ربا به یک آهنربا تبدیل شده که توانسته است میخ دومی را جذب کند. به همین ترتیب میخ های بعدی نیز آهنربا شده اند. به این ترتیب یک زنجیر مغناطیسی ساخته شده است.

اگر آهنربای قویتری داشته باشیم می توانیم زنجیر بلندتری بسازیم.

ایجاد خاصیت مغناطیسی در یک آهن توسط یک آهن ربا بدون تماس با آن، را القای مغناطیسی می نامند.

آهن ربا ابتدا سنجاق یا یک ماده ی مغناطیسی را طوری به آهن ربا تبدیل می کند که قطب های ناهمنام آهنربا و سنجاق در مجاورت یکدیگر واقع شوند، در این حالت نیروی جاذبه مغناطیسی بین قطب های ناهمنام، باعث جذب سنجاق توسط آهنربا می شود.

3) روش الکتریکی:

برای آن که یک آهنربای الکتریکی بسازیم، کافی است یک قطعه آهن را در داخل یک سیملوله که از چندین دور تشکیل شده قرار داده و جریان مستقیمی به مدت چند ثانیه از آن بگذرانیم، قطب آهنربایی که ایجاد می شود به جهت جریان از سیملوله بستگی دارد. اگر سیم پیچ را طوری دست خود بگیریم که چهار انگشت پیچیده شده در جهت جریان قرار گیرد، انگشت شست، قطب N را نشان می دهد.

نکته: مهم ترین عواملی که خاصیت آهنربایی را ضعیف می کنند، گرما و

ضربه هستند برای جلوگیری از ضعیف شدن آهنربا، باید:

1- از وارد شدن ضربه به آن جلوگیری شود.

2- از قرار دادن آن در محل گرم خودداری کنیم.

3- آهنربا را به صورت دوتایی به نحوی که قطب N هر یک در مجاورت قطب S دیگری قرار داشته باشد، نگهداری

کنیم یا آن ها را به یک جسم آهنی بچسبانیم.

دو قطعه آهن نرم که در دو قطب آهنربا قرار می گیرند، بنا به خاصیت القا آهنربا می شوند

                     شکل انواع آهن ربا 

آهن ربا قطعه ای است که ذرات آهن و فولاد را به خود جذب می کند به آهن ربا مغناطیس هم می گوییم.می توان گفت هر جسمی که خاصیت آهن ربایی داشته باشد دارای خاصیت مغناطیسی است .

کره زمین دارای دو قطب اصلی شمال و جنوب است که برای تشخیص این قطب ها قطب نما ساخته شده است و جهت یابی می کند.

هر اهن ربا 2 سر دارد که به هر سر قطب می گویندقطبی از آهن ربا که به سمت شمال قرار دارد قطب شمال و قطبی که به سمت جنوب قرار می گیرد قطب جنوب می گویند.

کره ی زمین در اطراف خود میدان مغناطیسی وسیعی تولید می کند و عقربه قطب نما که خود خاصیت آهن ربایی دارد در میدان مغناطیسی زمین خود به خود در جهت شمال و جنوب کره ی زمین می ایستد.

هرگاه قطعه ای آهن را از یک جهت به آهن ربایی بکشیم قطعه آهنی نیز آهن ربا می شود.

وقتی ذرات ریز آهن یا سنجاق های ریز جذب آهن ربا می شوند مشاهده می کنیم که دو سر آهن ربا مقدار بیشتری آهن یا سنجاق به خود جذب نموده اند.

اگر دو آهن ربا را به هم از طرف قطب های هم نام آنها مثلا قطب s به هم  نزدیک کنیم به یکدیگر جذب نمی شوند و بر عکس اگر از طرف 2 قطب غیر همنام مثلا s و n به هم نزدیک کنیم همدیگر را جذب می کنند

آهن ربای الکتریکی قطعه سیم روکش دار را دور یک میخ ببندید و دو سر سیم را به 2 سر یک باتری وصل کنید حالا اگر میخ های کوچک یا براده ی آهن را به میخ نزدیک کنیم جذب میخ می شوند به این میخ که خاصیت آهن ربایی پیدا کرده آهن ربای الکتریکی می گویند.

هر چه مقدار سیم ها بیشتر باشد آهن ربای قوی تری درست می شود و در صورت قطع جریان برق میخ خاصیت آهن ربایی را از دست می دهد با کمک آهن ربای الکتریکی می توان قطعات بزرگ اهن را جا به جا کرد مانند جر ثقیل

سوالات مربوط به فصل 8 (آهن ربا)

۱-     دو قطب آهن ربا همیشه رو به کدام سمت می ایستد؟ چرا؟
رو به شمال و جنوب کره زمین، چون در میدان مغناطیسی کره زمین تحت خاصیت آهن ربایی زمین قرار می گیرند

۲-     .وقتی دو قطب غیر همنام را به هم نزدیک می کنیم چه اتفاقی می افتد؟ 
همدیگر را جذب می کنند.

۳-     چه قسمت هایی از آهن ربا، آهن بیشتری را به خود جذب می کند؟ 
دو سر آهن ربا

۴-     چگونه می توان آهن ربای الکتریکی قوی تری ساخت؟ 
با افزایش سیم پیچ ها

۵-     چند وسیله نام ببرید که در آنها آهن ربای الکتریکی به کار رفته باشد؟ 
جرثقیل، زنگ اخبار خانه ها و

۶-      از قطب نما برای انجام چه کاری استفاده می شود؟ 
برای تشخیص قبله و تعیین جهت های اصلی شمال و جنوب

۷-      جرثقیل الکتریکی چگونه کار می کند؟ 
وقتی اهرم جرثقیل خاصیت آهن ربایی پیدا می کند، قطعات بزرگ آهنی را جابه جا می کند.

۸-     چگونه به کمک یک آهن ربا که قطب هایش معلوم است قطب های آهن ربای دیگر را می شناسیم؟ 
آهن ربا را به آهن ریایی که قطب هایش معلوم است نزدیک می کنیم اگر جذب هم شوند قطب ها با قطب آهن ربای معلوم غیرهمنام است.

 جای خالی را با کلمات مناسب پر کنید.
1- هر آهن ربا 2 قطب دارد.
2- قطب شمال آهن ربا را با علامتN نشان می دهند.
3- در آهن ربا قطب های همنام یکدیگر را جذب نمی کنند.
4- قطب شمال آهن ربا، قطب جنوب آهن ربای دیگر را جذب می کند.
5- اگر سرهای دو آهن ربا قطب N و S باشند، در صورت نزدیک شدن به هم، یکدیگر را جذب می کنند.
6- عقربه قطب نما خود یک آهن رباست.
7- به کمک سیم، باتری و میخ می توان آهن ربای الکتریکی ساخت.

- پاسخ سوالات زیر را بنویسید.

1- تفاوت آهن ربای معمولی و الکتریکی در چیست؟

2- چگونه می توان به کمک یک آهنربا که قطب های آن معلوم است قطب های یک آهنربای دیگر را مشخص کرد؟

3- چگونه می توان آهنربای الکتریکی قوی تری ساخت؟

4- چگونه می توان میخ آهنی را آهنربا کرد؟

5- اگر دو قطب نا همنام آهنربا را به هم نزدیک کنیم چه اتفاقی می افتد؟

6- هر آهنربا چند سر دارد و به آنها چه می گوییم؟

7- قدرت یک آهن ربای الکتریکی به چه چیزهایی بستگی دارد؟

8- چگونه می توان قطب های یک آهنربایی که معلوم نیست را به کمک آهنربایی که قطب های آن معلوم است مشخص کرد؟

  ۹- با در نظر گرفتن شمال و جنوب کره زمین عقربه قطب نما چگونه قرار می گیرد؟ 

سوالات چند گزینه ای

- برای اینکه دو آهنربا جذب یکدیگر شوند باید کدام قطب ها را به هم نزدیک کنیم؟

الف- S-N  ⃞            ب- S-S   ⃞            ج-   N-N⃞     

2- کدام یک از وسایل زیر در حرکت قطارها، کشتی ها و هواپیما ها مورد استفاده قرار می گیرد؟

الف- زیبابین ⃞               ب- کوره ی آفتابی  ⃞

ج- قطب نما    ⃞             د- پریسکوپ⃞

3- خاصیت آهنربایی آهنربا در کجا بیشتر است؟

  الف- وسط آهنربا ⃞           ب- دوسر آهنربا⃞

4- کدام وسیله ی زیر آهنربای الکتریکی دارد؟

الف- اتو ⃞                       ب- زنگ اخبار   ⃞

ج- بخاری برقی ⃞               د- لامپ⃞

5- کدام قطب ها همدیگر را می ربایند؟

1)جنوب و شمال               2)شمال و شمال                3)جنوب و جنوب       4)موارد 2و3

صحیح یا غلط بودن عبارات زیر را بازدن علامت مشخّص کنید.

1- در آهن ربا قطب های هم نام یکدیگر را جذب می کنند.            صحیح    ⃞         غلط  ⃞

2- قطبی از آهنربا که به سمت شمال قرار می گیرد قطب جنوب نامیده می شود.

صحیح    ⃞         غلط  ⃞

3- به هر یک از دو سر آهنربا قطب می گویند .

صحیح    ⃞         غلط  ⃞

4-  در آهن ربا قطب های غیر هم نام یکدیگر را جذب می کنند. 

  صحیح    ⃞         غلط  ⃞

5- آهن ربای الکتریکی به کمک جریان الکتریسیته کار می کند.

صحیح            غلط 

در جاهای خالی پاسخ مناسب بنویسید:

1- هر آهنربا.........سر دارد و به یکی از آنها ............ می گوییم.

2- قطب های غیر همنام آهنربا یکدیگر را ....................... می کنند.

3- قطب های ناهمنام آهن ربا یکدیگر را..................می کنند.

به آهن ربایی که با جریان الکتریسیته ساخته می شود ، ....... می گویند

خاصیت آهنربایی در -------------- آهنربا بیش تر است.

سنگ‌های دگرگونی

این گروه از سنگ‌ها ، سنگ‌های ثانویه هستند که از دگرگون شدن دیگر سنگ‌ها تشکیل می‌شوند. عامل دگرگونی می‌تواند فشار لایه‌های بالایی ، گرما ، اثر سیال‌ها و جانشینی باشد. به طور کلی می‌توان گفت که : اگر سنگ‌های آذرین ، رسوبی و یا حتی دگرگونی مدت زمان زیادی در اعمــاق زمیــن بماننـد ، بدون آنکه ذوب شــده یا خـُــرد شـوند ، در اثر فشار و گرمای زیادی که بر آنها وارد می‌شود ، تغییر پیدا می‌کنند. این سنگ‌ها مانند آجر پخته شده و شکل قبلی خود را از دست می‌دهند ، به طوری که دیگر شباهتی به سنگ‌های اولیه ندارند؛ سنگ‌هایی که بدین گونه تشکیل می‌شوند ، به سنگ دگرگونی یا دگرگون‌شده موسوم‌اند. از جمله سنگ‌های دگرگونی می‌توان ماربل ، گنــایس ، سنگلوح ، کوارتزیت و الماس را نام برد.

از آنجایی که این سنگ‌ها در زیر زمین و دور از چشم ما و در زمانی بسیار طولانی به وجود می‌آیند ، مطالعه بر روی آنها کمی دشوارتر از مطالعه سنگ‌های آذرین و رسوبی است. با وجود این ، مطالعات بسیار زیادی در مورد انواع سنگ‌های دگرگونی و نحوه تشکیل آنها صورت گرفته است.

کاربرد سنگ‌های دگرگونی

بیشتر سنگ‌های دگرگون‌شده سخت و محکم هستند. این سنگ‌ها را در کارخانه‌های سنگ‌بری ، در اندازه‌های مختلف برش می‌دهنـــد و روی آنها را صاف می‌کنند ، که در نتیجه نمای زیبایی پیدا می‌کنند. از این‌رو ، آنها را در نمای ساختمان ، کف راهرو ، پله و جاهای دیگر به کار می‌برند.

مرغوبیت یک سنگ دگرگونی بستگی به میزان فشار و گرمایی دارد که آن سنگ ، هنگام تشکیل‌شدن در زیر زمین تحمل کرده است.

سنگ ماربل بر اثر دگرگون شدن سنگ آهک یا دولومیت

سنگ لوح یک نمونه دیگر از سنگهای دگرگون

  ------------------------------------------------ اندازه گیری زاویه ------------------------------------------------  مقایسه کسرها ------------------------------------------------ نقاشی با اشکال هندسی ------------------------------------------------ سانتیمتر و میلیمتر ------------------------------------------------ گنجایش ------------------------------------------------

تاریخچه شب یلدا - آکاایران

تاریخچه شب یلدا

شب یلدا، درازترین شب سال و یکی از بزرگترین جشن های ایرانیان است. ایرانیان همواره شیفته شادی و جشن بوده اند و این جشن ها را با روشنایی و نور می آراستند. آنها خورشید را نماد نیکی می دانستند و در جشن هایشان آن را ستایش می کردند. در درازترین و تیره ترین شب سال، ستایش خورشید نماد دیگری می یابد. مردمان سرزمین ایران با بیدار ماندن، طلوع خورشید و سپیده دم را انتظار می کشند تا خود شاهد دمیدن خورشید باشند و آن را ستایش کنند. خوردن خوراکی ها و مراسم دیگر در این شب بهانه ای است برای بیدار ماندن.

بازي انيميشن رياضي چهارم دبستان....خط تقارن.......  كليـــــــــــــك           

بازي انيميشن رياضي چهارم دبستان.... اندازه گيري..  كليــــــــــــــــــــك            

بازي انيميشن رياضي چهارم دبستان ..بادكنك هاي مهاجم  كليــــــــــــــــــــك   

بازي انيميشن علوم چهارم دبستان.... زندگي كرم ابريشم....كليــــــــــــــــك     

بازي انيميشن رياضي چهارم دبستان... باغ گياه شناسي... كليـــــــــــــك 

برای مشاهده کامل ، بر روی تصویر کلیک کنید

• فندک برقی سیگار لمسی



تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان چهارم دبستان و آدرس melikajoon.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.